NOS Nieuws•
Het demissionaire kabinet komt vandaag voor het eerst na de zomervakantie weer bijeen. De komende weken zullen de vier partijen, die begin juli besloten dat ze niet met elkaar verder willen regeren, moeten onderhandelen over de begroting die op Prinsjesdag wordt gepresenteerd. En ondertussen zijn de voorbereidingen voor de verkiezingen volop aan de gang. Wat staat ons allemaal te wachten aan het begin van dit nieuwe politieke seizoen?
Eerste ministersvergadering na vakantie
- Het demissionaire kabinet heeft zijn eerste ministerraad sinds vrijdag 14 juli. Dat was precies een week nadat het kabinet-Rutte IV was gevallen, omdat VVD, D66, CDA en ChristenUnie het niet eens konden worden over maatregelen om de asielinstroom in te dammen.
- Premier Rutte geeft vanmiddag een persconferentie na de ministersvergadering, maar het wekelijkse gesprek op tv en radio vervalt tot zijn opvolger is aangetreden.
- De bewindspersonen moeten de komende weken overeenstemming bereiken over de Rijksbegroting die over een maand, op Prinsjesdag, wordt gepresenteerd. Normaal gesproken is daar in de zomer veel onderling contact over, maar door de val van het kabinet was dat nu niet het geval.
- Op de agenda staan grote, urgente problemen als armoedebeleid en koopkrachtreparatie. Maar het is nog niet duidelijk wat dit demissionaire kabinet, dat eigenlijk alleen op de winkel mag passen, hieraan kan doen.
In Nieuwsuur zei politiek verslaggever Nynke de Zoeten dat de bewindspersonen elkaar “toch even in de ogen moeten kijken”. Vertrouwen ze elkaar na de vakantie weer een beetje? En gunnen ze elkaar nog wat? Of staan ze al in de campagnestand?
Dit staat er op de agenda van het demissionaire kabinet
Het parlement en controversiële onderwerpen
- De Tweede Kamer heeft nog tot 4 september reces. Tot die datum zijn er geen debatten gepland.
- In de eerste week na het reces spreken de commissies in de Tweede Kamer over onderwerpen die wat hen betreft controversieel verklaard moeten worden. Dat betekent dat ze on hold worden gezet tot er een nieuw kabinet is. Het zijn onderwerpen waarover veel politieke discussie is.
- Op de ‘groslijst’ van de commissie Justitie en Veiligheid staat bijvoorbeeld de ‘spreidingswet’, waarmee staatssecretaris Van der Burg gemeenten desnoods wil dwingen om asielopvang te regelen.
- De Kamercommissies stellen een definitieve lijst met controversiële onderwerpen samen, en daar wordt dan – naar verwachting op dinsdag 12 september – over gestemd.
- De Eerste Kamer heeft tot 12 september reces en buigt zich dan ook snel over controversiële onderwerpen. Het gaat daar vaak over wetsvoorstellen die al door de Tweede Kamer zijn aangenomen. In 2021 waren dat er drie.
Prinsjesdag in campagnetijd
- Op de derde dinsdag van september is het net als altijd Prinsjesdag. Alle plechtigheden gaan op 19 september door, ook al is het kabinet demissionair. Dat komt vaker voor. In 2021 nog, toen de formatie van het kabinet-Rutte IV nog (lang) niet rond was.
- Dit keer is het kabinet vlak voor Prinsjesdag gevallen, en de komende weken moet blijken of de partijen over hun eigen schaduw heen kunnen stappen en het eens kunnen worden over de aanpak van grote problemen, terwijl er tegelijkertijd verkiezingen aankomen.
- Het CBS meldde deze week dat Nederland met een milde recessie kampt. Naar aanleiding daarvan zei VVD-minister Adriaansens dat “we moeten oppassen met lastenverzwaringen”.
- Gisteren liet haar CDA-collega Van Gennip weten het daar niet mee eens te zijn. Zij zei dat het kabinet perspectief moet bieden aan mensen die door het ijs dreigen te zakken en dat dit op “een of andere manier” moet worden betaald. Ook ChristenUnie-minister Schouten sluit lastenverzwaringen niet uit.
- Schouten vindt dat het demissionaire kabinet maatregelen moet nemen om te voorkomen dat de armoede toeneemt. Maar D66-minister Kaag van Financiën zei gisteren dat het overheidstekort zich “de verkeerde kant op” beweegt en dat “de budgettaire grenzen echt zijn bereikt”.
De verkiezingen
- De Tweede Kamerverkiezingen zijn op woensdag 22 november.
- Partijen die willen meedoen, moeten zich uiterlijk maandag 28 augustus inschrijven bij de Kiesraad.
- Op 9 oktober moeten ze hun kandidatenlijst inleveren.
- Het is inmiddels duidelijk dat het politieke toneel veel andere hoofdrolspelers krijgt. Dilan Yesilgöz volgt Mark Rutte op als lijsttrekker van de VVD en Rob Jetten neemt het stokje over van Sigrid Kaag bij D66. GroenLinks en PvdA doen samen mee, onder leiding van Frans Timmermans. Een uitgebreid overzicht van de vertrekkers en de nieuwkomers vind je hier.
- Maar er zijn ook nog veel open eindjes. Zo is nog niet duidelijk wie de premierskandidaat van BBB wordt en moet Kamerlid Pieter Omtzigt nog besluiten of hij een eigen partij begint.