Mildere schadeafhandeling Groningen kost veel meer dan gedacht

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) wil meer bevoegdheden en veel meer geld voor een nieuwe, mildere aanpak van de afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen. Scheuren in woningen en ook leed en verdriet moeten sneller en ruimhartiger worden vergoed. Nieuw is dat het instituut voor toekomstige schade een vaste vergoeding per aardbeving wil.

Het instituut, dat de schadeafhandeling in Groningen regelt, doet een reeks voorstellen, waarvan de kosten oplopen tot tussen de 5 en 10 miljard. Dat geld komt boven op het bedrag van ruim 1,6 miljard euro dat het IMG al heeft toegekend aan gedupeerden en staat los van schade door nieuwe bevingen.

Het pakket voorstellen volgt op de zware conclusies van de parlementaire enquêtecommissie over de gaswinning en de schadeafhandeling in Groningen. Nederland heeft volgens die commissie een “ereschuld” aan het aardbevingsgebied.

“Ook Groningers en Drenten hebben recht op een schadevrij huis en daarvoor moet alles gedaan worden wat nodig is”, zegt IMG-bestuursvoorzitter Bas Kortmann. Het instituut vraagt aan het kabinet en de Tweede Kamer om het uitvoeren van dit pakket maatregelen snel wettelijk mogelijk te maken.

Het Instituut Mijnbouwschade pleit voor het sneller daadwerkelijk herstellen van de fysieke schade, zoals scheuren in woningen en andere gebouwen. De kosten daarvan worden door het IMG vergoed, in ernstige gevallen moet dat ook een aannemer regelen.

Over toekomstige schade schrijft het IMG: “Bied een vaste vergoeding per beving, van bijvoorbeeld 2500 euro in de kern van het bevingsgebied.” Ook moet er een ruimhartiger vergoeding komen voor leed en verdriet, en voor de waardedaling van gebouwen, vindt het IMG.

Het is de bedoeling dat het IMG de komende tijd de voorstellen nader uitwerkt, in nauw gesprek met maatschappelijke organisaties, het ministerie van Economische Zaken en andere betrokkenen, zoals ondernemers en boeren. Het hangt af van de besluiten in Den Haag of de voorstellen ook in praktijk worden gebracht.

Welk deel van de kosten voor rekening van de overheid moeten komen en welk deel voor de NAM is, zegt het instituut niet. “Uitgangspunt is het bieden van een oplossing waarbij de wensen van de Groningers centraal staan.”

Het Instituut Mijnbouwschade besloot begin deze maand al om de zeven lopende hogerberoepszaken over aardbevingsschade in Groningen per direct in te trekken. Het ging om zaken waarin de rechtbank Groningers met schade een vergoeding had toegekend.

Staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw is het met het IMG eens dat de schade snel en ruimhartig moet worden vergoed: “Dat is gewoon wat er moet gebeuren; dat is ook wat de enquêtecommissie zegt.” Volgens de staatssecretaris is het belang van de Groningers het enige waar hij op toetst. Vijlbrief spreekt van “een laatste kans voor Den Haag om het nu wel goed te doen”.

Hij vindt het IMG-rapport een nuttig advies en komt later met een uitgebreidere reactie op de concrete aanbevelingen: “Ik ben dag en nacht bezig met de schade, de versterking van de huizen, de mentale gezondheid, de sociale en de economische situatie in Groningen.”

De staatssecretaris staat achter de stelling van het IMG dat ook Groningers en Drenten recht hebben op een schadevrij huis. Hij wil nog niet ingaan op de vraag of de kosten mogen oplopen tot tussen de 5 en 10 miljard euro extra: “Bij dit soort bedragen denken we wel even na.”

De Groninger Bodem Beweging noemt de voorstellen het enige juiste om te doen. “Omdat de schadeafhandeling voor veel Groningers de laatste jaren verre van mild, makkelijk en menselijk is geweest, maar juist traag, hard, ingewikkeld en zeer juridisch.”

De Groningse organisatie is vooral blij dat het Instituut Mijnbouwschade het aansprakelijkheidsrecht van de NAM wil loslaten en de moreel gewenste uitkomsten leidend wil maken. De Groningers hoeven daardoor nauwelijks meer in discussie over de oorzaak van hun schade.

“Veel hangt af van de politieke keuzes, maar toch zijn we voorzichtig optimistisch”, zegt de GBB.