‘Nederland stevent af op maatschappelijk ontwrichtende asielcrisis’

Nederland stevent af op “maatschappelijke ontwrichting” als er niet snel oplossingen komen voor het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers. Dat schrijft NRC op basis van interne stukken van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), de immigratiedienst IND, de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid.

De krant concludeert uit de stukken dat een oplossing “niet in zicht is”. De instanties vrezen dat binnen enkele weken voor een paar duizend asielzoekers geen opvangplek meer beschikbaar is, waardoor zij op straat belanden. Ongeregistreerde vreemdelingen zullen dan door het land zwerven en vooral in de grote steden overlast veroorzaken, schrijft NRC.

Afgelopen zomer werden de problemen bij de opvang van asielzoekers al duidelijk toen honderden vluchtelingen nachtenlang buiten of op stoelen sliepen bij het aanmeldcentrum Ter Apel.

In de afgelopen maanden zijn er wel extra opvangplekken ingericht, maar die zijn tijdelijk. In februari en maart verlopen contracten van achttien opvanglocaties, die in totaal 5.000 bedden hebben.

Eerder schreef Nieuwsuur al over een verwacht tekort van 38.000 bedden voor dit jaar. De komst van meer asielzoekers én het aflopen van contracten leidt ertoe dat – als er niks verandert – Nederland dit jaar dus 38.000 opvangplaatsen tekortkomt.

Alle mogelijke manieren om de opvangcrisis af te wenden, lijken uitgeput, zo blijkt uit de stukken die NRC heeft ingezien.

In een reactie op het artikel van NRC verwijst het ministerie van Justitie naar wat staatssecretaris Van der Burg dinsdag in de Tweede Kamer zei. Hij benadrukte toen dat we dit voorjaar duizenden plekken tekortkomen als we niets doen. “Maar het is niet zo dat we niets doen. Om een tekort te voorkomen, werken we al vanaf de herfst met gemeenten en met het COA aan maatregelen en acties.”

Justitie erkent nog eens dat na 2016 de opvang te snel is afgebouwd: “Het aantal plekken moet groeien van ongeveer 50.000 naar 75.000. Een zeer grote opgave die we met elkaar aan het oplossen zijn. Wij doen wat noodzakelijk is en richten ons met name op structurele locaties met langdurige contracten.”

Ook andere Europese landen worstelen met een stroom van asielzoekers. Afgelopen jaar kwamen er ruim 300.000 migranten naar Europa, het hoogste aantal sinds 2016.

Van der Burg sprak deze week in Stockholm met zijn EU-collega’s over het Europese asiel- en migratiebeleid. “Landen als Oostenrijk en Tsjechië hebben het nog veel zwaarder, dat lieten collega’s aan alle kanten merken. Een flink aantal ministers zei vandaag: zo gaat het niet langer”, zegt de staatssecretaris in een interview met de Volkskrant.

Op 9 en 10 februari staat op de EU-top in Brussel op verzoek van Nederland en Oostenrijk migratie op de agenda. Premier Rutte wil daarbij een voortrekkersrol spelen. Hij reist momenteel door Europa om met regeringsleiders te praten over migratie.

Aankomende maandag ontmoet hij president Macron in Den Haag. Vooruitkijkend naar de top in Brussel hoopt Rutte om stappen vooruit te kunnen zetten, maar “met één top los je dit probleem niet op”.

Volgens de premier moet de migratiecrisis vooral op Europees niveau worden aangepakt en is de top bedoeld voor “indringende gesprekken” en “om een aantal piketpalen” te slaan voor debatten later dit jaar.